Γράφει η Μαρία Παπαδοπούλου, Συμβουλευτική Ψυχολόγος Παίδων & Ενηλίκων
Όσο σημαντικό είναι να επαινούμε ένα παιδί, τόσο σημαντικό είναι να θέτουμε και να ακολουθούμε τα όρια!
Από έρευνες προκύπτει: οικογένειες που δεν έχουν θεσπίσει σωστά τα όρια είναι πιο πιθανό να έχουν παιδιά ανυπάκουα και απείθαρχα.
Τα παιδιά χρειάζονται σαφείς και σταθερές συναισθηματικές σχέσεις. Η σταθερότητα επιτυγχάνεται με τα όρια. Όταν νιώσουν τα παιδιά τη σταθερότητα, χωρίς να καταπιέζονται από αυτήν, τότε προσανατολίζονται καλύτερα.
Έλλειψη ορίων ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ
Η σταθερότητα επιτυγχάνεται με: ήρεμο και σαφή (αυστηρό) τόνο στη φωνή, με συγκεκριμένο πλάνο κανόνων, με εσωτερική βεβαιότητα για τη σπουδαιότητά της, με αμοιβαίο σεβασμό και προσοχή. Όχι με φωνές, απειλές, φυσική και ψυχική βία, κυριαρχία, αυτάρχικότητα.
ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΣ!
Όλα τα παιδιά θα δοκιμάσουν τα όρια που θέτεις (ειδικά αν στο παρελθόν τα έχεις αθετήσει!).
- Μόνο αν το παιδί υποστεί τις συνέπειες, θα μάθει να ακολουθεί τα όρια που θέτεις.
- Οι μελέτες δείχνουν: 1/3 φορές τα φυσιολογικά παιδιά αδυνατούν να ακολουθήσουν τα όρια που θέτουν οι γονείς.
- Τα μικρά παιδιά θα φωνάξουν, θα τσιρίξουν ή θα κλάψουν όταν τους απαγορέψουμε κάτι που θέλουν πολύ. Αυτό είναι φυσιολογικό. Το παιδί εκφράζει με έναν υγιή τρόπο τις ανάγκες του για ανεξαρτησία και αυτονομία. Όταν συμβεί αυτό, μην το παίρνεις ως μια επίθεση σε σένα προσωπικά. Απλά θέλουν να δοκιμάσουν αν τα όρια που έθεσες είναι σταθερά. Αν δεν είναι, την επόμενη φορά θα προσπαθήσουν πιο επίμονα.
Όταν ο γονιός δεν ακολουθεί τα όρια που έχει θέσει:
Χάνει αξιοπιστία του – Γίνεται ανίκανος να δράσει – Γίνεται υποχείριο των παιδιών – Χάνει την προσοχή και το σεβασμό των παιδιών
ΤΑ ΟΡΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ: Κυριαρχία – Τιμωρία – Απαγόρευση
Θέσπιση ορίων Ασφάλεια – Εμπιστοσύνη – Προστασία. Διαδικασία που διαρκεί σε όλη μας τη ζωή, συνοδεύεται από λάθη που χαρίζουν μοναδικές και ανεπανάληπτες εμπειρίες.
ΓΙΑΤΙ ΑΠΟΤΥΓΧΑΝΩ ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΩ ΟΡΙΑ;
- ΠΡΟΣΟΧΗ: Τα παιδιά αρχίζουν να δοκιμάζουν τα όρια (αλλά και εμάς), για να δουν μέχρι που μπορούν να φτάσουν.
- Ο φόβος μην τύχει και κάνει λάθη ο γονιός στην ανατροφή των παιδιών κάνει πιο δύσκολη τη θέσπιση ορίων.
- Όποιος θέτει όρια ρισκάρει να μην είναι πάντα αρεστός στα παιδιά, ρισκάρει να προκαλέσει την οργή και το θυμό τους.
- Όταν θέτω όρια πρέπει να αναλογιστώ και τις συνέπειες σε περίπτωση καταπάτησής τους. Αυτό μπορεί να είναι επίπονο και κουραστικό, απαιτεί δύναμη και συγκράτηση και μπορεί να οδηγήσει σε αντιπαραθέσεις. Αυτό είναι καλό γιατί μόνο όταν αντιπαρατίθεμαι μπορώ να αποδεσμευτώ και τελικά να ελευθερωθώ.
- Θέτω όρια = περιορίζω και αποδεσμεύω τα παιδιά, τους δίνω ώθηση να αυτοπραγματωθούν μέσα από το δικό τους ρόλο. Αυτό δε γίνεται χωρίς πόνο. Όποιος προσπαθεί να προστατεύσει τα παιδιά από τη σκληρή πραγματικότητα τα κάνει ανίκανα να αντιμετωπίσουν τη ζωή.
- Η προστατευτική και χωρίς όρια αγάπη καταντά παθολογική, καταπιέζει και δημιουργεί εξαρτημένα παιδιά. Η αγάπη και η κατανόηση αναγνωρίζει την αυτονομία και την ατομικότητά του και δέχεται τα σύνορα μεταξύ του Εγώ και του Εσύ.
- Οι δεσμοί με την πρώτη οικογένεια του ατόμου ασκούν πολύ έντονη (παραγωγική ή ανασταλτική) επίδραση στο παιδί, η οποία αυξάνεται όσο παραμένει εγκλωβισμένος σε αυτούς τους δεσμούς.
- Μόνο μια προσωπικότητα που έχει συμφιλιωθεί με τις αμφιβολίες και τις ατέλειές της, που έχει το θάρρος να τις αναγνωρίζει, είναι σε θέση να βάλει όρια και αναγνωρίζεται ως αληθινή από τα παιδιά. Μόνο αυτή η προσωπικότητα μπορεί να αποδεχτεί τα παιδιά όπως είναι, στηρίζοντας τα, προσφέροντας τους βοήθεια και θέτοντας όρια.
Αποδέχομαι τα παιδιά σημαίνει: δείχνω κατανόηση,
φροντίδα, ασχολούμαι μαζί τους.
Αποδέχομαι παιδιά δε σημαίνει: ικανοποιώ καπρίτσια τους,
υπερβαίνω τα όρια.